Eşi benzeri görülmemiş jeopolitik ve ticaret belirsizliğinin yaşandığı bir ortamda, küresel ekonomi beklenen bir yavaşlama ile tırmanma riski arasında seyrediyor. Trump’ın gümrük tarifesi kararları ve Orta Doğu’daki gerilimler, 2025-2026 için öngörülemez bir ekonomik manzarayı şekillendiriyor. Bu koşullarda ve mevcut önlemler ışığında Coface, 23 sektörü ve 4 ülkeyi negatif yönde revize etti.
Temel eğilimler:
- ABD tarifeleri, askıya alınmış veya azaltılmış olsa bile, tarihsel olarak en yüksek seviyelere ulaştı.
- 2025’in ilk çeyreğinde gelişmiş ekonomilerin neredeyse %80’i, 2024’e kıyasla iflaslarda artış bildirdi.
- Metal sektörü en çok etkilenen alan olurken, geleneksel sanayi kolları (otomotiv ve kimya) baskı altında.
- Aşağı yönlü revize edilen diğer sektörler arasında şunlar bulunuyor:
- ABD’de: Bilişim ve iletişim teknolojileri ile perakende sektörü
- Çin’de: Gümrük tarifelerinden etkilenen tekstil ve hazır giyim
Küresel ekonomi: Belirsizlik artık normal
Küresel ekonomik görünüm, (jeo)siyasi gelişmelere ve ABD Başkanı’nın ticaret kararlarına bağlı olarak her zamankinden daha belirsiz. 90 günlük askıya alma süresi sonrası tarifelerin tekrar yürürlüğe girmesi (9 Temmuz dünya geneli, 12 Ağustos Çin için) küresel büyüme üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. Belirgin bir yavaşlama bekleniyor: 2025’te %2,2, 2026’da %2,3 büyüme. Ancak jeopolitik ve ticari risklerin tırmanması durumunda %2’nin altına inme olasılığı göz ardı edilemez.
Enflasyona ilişkin belirsizlik de yüksek. Mevcut istikrar tehlikeye girebilir. Enerji fiyatlarının artması durumunda ABD’de yıl sonunda %4’e ulaşabilir. Büyük merkez bankalarının temkinli tutumlarını sürdürmesi bekleniyor. Ancak ABD enflasyonu kontrol altına alınırsa, Fed 2025 sonbaharında faiz indirimi başlatabilir. ECB, faiz indirimlerine devam edeceğini açıkladı ancak nihai seviyeye yaklaşıldığını belirtti.
Avrupa’da ise, uzun süredir ertelenen mali konsolidasyon politikalarının nihayet uygulanmaya başlanması gündemde. Almanya’nın teşvik programının kapsamı ise hâlâ net değil.
Orta Doğu gerilimi ve arz fazlası: Petrol dengeleri ip üstünde
İsrail-İran çatışması petrol konusundaki endişeleri yeniden alevlendirdi. Hürmüz Boğazı’nın (günlük 20 milyon varil, küresel arzın %20’si) tıkanması veya kapatılması fiyatları 100 doların üzerine taşıyabilir.
Bu jeopolitik senaryo dışında ise arz artışları, ticaret gerilimleri ve OPEC+ üyelerinin piyasaya yeniden sürdüğü 2,2 milyon varil/günlük hacim göz önüne alındığında fiyatların düşmesi bekleniyor. Büyük bir kriz yaşanmazsa, petrol fiyatları 65–75 dolar bandında dalgalı seyretmeye devam edecek.
Gelişmiş ekonomiler: Direnç ve kırılganlık bir arada
ABD ekonomisi iki büyük belirsizlikle karşı karşıya: Gümrük tarifelerinin boyutu ve ekonominin bu yükü nasıl absorbe edeceği. Tüketici güveni düşse de istihdam güçlü seyrini sürdürüyor. GSYH’deki daralma (-%0,2, Q1) ise şirketlerin önleyici stok yapma davranışlarının yansıması.
Avrupa’da Almanya ilk çeyrekte hafif büyüme kaydetti, Fransa durgun, İtalya momentumunu kaybedebilir, İspanya ise turizm ve Avrupa fonları sayesinde ivmesini koruyor.
Yükselen ekonomiler: Ticaret çalkantısının ilk kurbanları
Çin’de geçici gümrük ateşkesi ihracatta artışa yol açtı, ancak görünüm kırılgan. Hindistan, ilk çeyrekte %7’nin üzerinde büyüse de tüketim yavaşlıyor ve mali esneklik daralıyor.
Latin Amerika’da Meksika ticaret belirsizliğinden en çok etkilenen ülke: 2025 için sıfır büyüme bekleniyor. Brezilya, El Niño kaynaklı tarım kayıplarının ardından toparlanma yaşasa da, %15’e çıkan faiz oranı nedeniyle daralabilir. Arjantin’de ise Mileinomics reformları güçlü bir ivme yaratıyor; döviz rezervleri düşük olsa da 2025’te %5, 2026’da %3,5 GSYH büyümesi bekleniyor.
Metalurji: 600 milyon tonluk çelik fazlası sektörü zorluyor
2024 yılında küresel çelik sektöründe 600 milyon tonluk arz fazlası kaydedildi; bu, toplam üretimin %25’ine denk geliyor. Olumsuz makroekonomik ortam, enerji kaynaklı baskılar ve yeni çelik tarifeleri, özellikle Kanada, Meksika ve Avrupa’daki üreticiler için ciddi sorunlar yaratıyor.
Kanada: Ekonomi tarifelerin yükü altında sendelemekte
İhracatının %75’ini ABD’ye gerçekleştiren Kanada, ticaret savaşından en fazla etkilenen ülkeler arasında. 2024 sonunda yaşanan büyümenin ardından ekonomi ciddi şekilde yavaşladı. Tüketim azalıyor, yatırımlar zayıflıyor, işsizlik %6,9 ile 2017’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
Tarife korkusuyla artış gösteren ihracat, Nisan’da sert biçimde geriledi. Otomotiv ve metal sektörleri %50’ye varan vergi artışlarından doğrudan etkilendi. 2025 sonunda öne alınması planlanan USMCA anlaşmasının revizyonu da Kanada ekonomisinde istikrarsızlığı artırabilir.
Coface Risk İncelemsini şimdi indirin! (ingilizce)
(.pdf 16Mb)
