27 Ocak 2025’te finans piyasaları ve yapay zeka sektörü büyük bir sarsıntı yaşadı. Çinli girişim DeepSeek, açık kaynaklı ve düşük maliyetli bir yapay zeka modeli geliştirdi. Bazı analistler bu gelişmeye şüpheyle yaklaşırken, yüz milyarlarca dolarlık yapay zeka altyapı yatırımlarını tehdit edebileceği konuşuluyor.
Yapay Zeka Devleri İçin Yeni Bir Tehdit mi?
Çinli girişim DeepSeek, yakın zamanda DeepSeek-V3 modelini tanıttı. Bu akıllı asistan, OpenAI’nin ChatGPT’si de dahil olmak üzere piyasadaki en iyi çözümlerle rekabet edebilecek kapasitede. Ancak modeli benzersiz kılan en önemli unsur, performansından ziyade son derece düşük geliştirme maliyeti. DeepSeek-V3'ün geliştirilme maliyetinin yalnızca 5 ila 6 milyon dolar arasında olduğu tahmin ediliyor. Bu rakam, OpenAI veya Meta gibi Batılı şirketlerin yatırımlarıyla kıyaslandığında oldukça düşük.
Finans piyasalarındaki yankıları ise anında hissedildi:
- Nvidia %17 değer kaybederek 600 milyar dolara yakın piyasa değerini kaybetti.
- Broadcom %17 düştü.
- Oracle %14 geriledi.
- Cisco gibi veri merkezi altyapı sağlayıcıları ise %5 değer kaybetti.
Açık Kaynaklı Model, Dengeleri Değiştirebilir
DeepSeek-V3’ü farklı kılan en önemli unsurlardan biri açık kaynaklı olması. DeepSeek, rakiplerinin aksine modelini herkesin erişimine açtı ve en serbest açık kaynak lisanslarından biri altında sundu. Bu hamle, yapay zeka ekosisteminde büyük bir dönüşüme yol açabilir ve Çin sınırlarının ötesindeki birçok aktörün bu teknolojiden faydalanmasını sağlayabilir.
Tarihsel örnekler, açık mimarilerin inovasyonu teşvik ettiğini ve piyasaya yeni giriş yapanlar için giriş engellerini azalttığını gösteriyor:
- 1980’lerde IBM PC uyumlu standartlar
- 2000’lerde Mozilla Firefox web tarayıcısı
- 2010’larda Android işletim sistemi
DeepSeek-V3, benzer bir etki yaratabilir ve yapay zeka pazarında yeni bir dönemin kapılarını aralayabilir.
Yapay Zeka Performans Modeli Sorgulanıyor
DeepSeek’in duyurusu, yapay zeka modellerinin performansının yalnızca parametre sayısı, kullanılan veri miktarı ve işlem gücüyle artacağı varsayımına meydan okuyor. Eğer DeepSeek-V3’ün başarısı kanıtlanır ve endüstride yaygın olarak benimsenirse, mevcut yapay zeka altyapısının büyük bir kısmı gereksiz hale gelebilir.
Bu da, fiyatların düşmesine ve yapay zeka yatırımlarının yeniden değerlendirilmesine neden olabilir. Yarı iletken, bulut hizmetleri ve veri merkezi sektörleri için riskler büyük. En son teknolojiye sahip ekipmanlara olan talebin azalması, sektör genelinde kapasite fazlası krizine yol açabilir.
Finans Piyasaları: Kısa Vadede Yüksek Dalgalanma
Bu gelişmeler ışığında, yatırımcılar AI sektörüne dahil şirketlerin değerlemelerini yeniden gözden geçirdiğinden, piyasalarda kısa vadeli oynaklık bekleniyor. Nvidia, Broadcom ve ASML gibi ileri düzey yarı iletken teknolojilerinin en büyük sağlayıcıları, değer kaybını sürdürebilir. Ancak, riskler yalnızca borsada işlem gören şirketlerle sınırlı değil.
Girişim sermayesi fonları ve kurumsal yatırımcılar, son yıllarda yapay zekaya büyük yatırımlar yaptı ve bu gelişme onlar için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Ancak, orta vadede daha uygun maliyetli ve daha spesifik yapay zeka modellerine olan ilgiyi artırabilir ve inovasyonu teşvik edebilir.
Jeopolitik Boyut: ABD Etkisine Meydan Okuma
DeepSeek’in başarısı, ABD ve Çin arasındaki teknoloji rekabetinin tam ortasında gerçekleşiyor. Girişimin kurucusu Liang Wenfeng, Hangzhou’da bir yapay zeka merkezi yönetiyor ve yakın zamanda Çin Başbakanı Li Qiang ile görüştü.
DeepSeek’in düşük maliyetli yaklaşımı, Çin’in ABD’den gelişmiş teknoloji ithalatına yönelik artırılan kısıtlamalara bir yanıt olarak değerlendirilebilir. Daha ucuz yapay zeka modelleri, Çin’in yapay zeka ekosisteminin ABD teknolojilerine olan bağımlılığını azaltabilir. Özellikle Avrupa gibi yapay zeka uygulamalarına büyük ilgi duyan ancak altyapı konusunda eksiklikleri olan bölgeler için de önemli bir fırsat yaratabilir.
Ancak, DeepSeek’in tam potansiyelini değerlendirebilmek için bazı gizli maliyetlerin de dikkate alınması gerekiyor. Veri temizleme süreci, ağ ekipmanları, enerji tüketimi, yapay zeka mühendislerinin maaşları ve açık kaynak projelerin sürdürülebilirliği gibi unsurlar, modelin geliştirilme maliyetinin açıklanandan daha yüksek olabileceğini gösteriyor.
> Daha fazlası için ABD Vs ÇİN Teknoloji Savaşları yayınımıza göz atmayı unutmayın.
