Düşük Değerli Lira ve Yüksek Borç: Türk İşletmeler için kötü bir tablo
2015 yılında Türkiye ekonomisi çeşitli zorluklarla karşıkarşıykaldı . Siyasi bağlamda ülkenin 2015 yılında yaşadığı iki seçim ile birlikte son iki yılda geçirdiği seçim sayısı dörde ulaştı. 7 Haziran seçimleri sonrasında koalisyon hükümeti kurulmasına yönelik görüşmelerin sonuçsuz kalması ile birlikte,ülke 1 Kasım’da tekrar sandığa gitti. Artan siyasi belirsizlik, güvenlik sorunları ve küresel ekonomik endişeler liranın keskin bir şekilde değer kaybetmesine yol açtı ve Eylül ayında lira dolar karşısında tüm zamanların en düşük seviyesine indi.
Türkiye’nin sermaye girişlerine ve ithalat girdilerine olan akut bağımlılığı sebebiyle, şirketleri sert dalgalanmalardan ve liradaki güçlü değer kaybından olumsuz etkilendi. Tüm bunlara ilaveten, avronun dolar karşısındaki zayıflığı üretim giderleri ABD doları ve gelirleri Avro bazında olan şirketlerin kar marjını daralttı. Ödeme performansındaki kötüleşmenin bir göstergesi olarak karşılıksız çeklerin hacmi ve değeri arttı. Yükselen bölgesel gerilimler de ihracat hacimlerini aşağıya çekerek şirket gelirlerini sınırladı. Bu gelişmeler özellikle yılın ilk üç çeyreğinde metal (demir ve çelik hariç), inşaat ve kimyasallar gibi sektörlerin görünümü üzerinde baskı oluşturdu. 1 Kasım seçimleri sonrasında siyasi gerilimlerin önemli ölçüde azalması ile birlikte, lira satışları azaldı. Önümüzdeki dönemde, ABD Merkez Bankası’nın daha belirgin para politikaları lira da Aralık 2015 dahil olmak üzere yükselen piyasa para birimlerindeki volatiliteyi azaltabilir. Artan tüketici güveni ile birlikte bu durum sektörel risklerde bir iyileşmeye yol açabilir. Ancak, bölgesel güvenlik sorunları ile ülkenin ekonomik yapısının dış gelişmeler karşısındaki kırılganlığı risk düzeyleri üzerinde baskı yaratmaya devam edecektir. Bu panorama, liranın değer kaybından en fazla etkilenen sektörler olarak metal (demir ve çelik hariç), gıda ve tekstil sektörleri üzerinde odaklanacaktır. Ayrıca, son zamanlardaki jeopolitik riskler -Türkiye ile Rusya arasındaki gerilimler ve Suriye ile Irak’taki çatışmalar gibi- de bu sektörler üzerinde baskı oluşturmakta ve ödeme performansını olumsuz etkilemektedir.