Alacak tahsilatı, tüm şirketler için hassas ve genellikle ertelenen bir konudur; ancak mikro ve küçük işletmeler (KOBİ’ler) için bu konu çok daha kritiktir. Riske daha açık olan bu işletmeler, tahsil edilemeyen alacaklardan çok daha fazla etkilenir ve büyük şirketler kadar nakit rezervine veya insan kaynağına sahip olmadıkları için finansal şokları kolaylıkla absorbe edemezler.
Ekonominin temel finansman kaynağı olan şirketler arası kredi, ticari ilişkileri teşvik eder; ancak kaçınılmaz olarak ödeme almama riskine maruz bırakır. Üstelik mikro işletmeler ve KOBİ’ler, ticari ortaklarına vade tanırken bu risklerin farkında bile olmayabilir.
Ödeme Davranışı: Giderek Kötüleşiyor
Günümüzde geç ödeme, küresel ticaretteki birçok şirket için bir tehdit oluşturuyor. Nedeni açık: ödeme davranışı dünya genelinde kötüleşiyor. Büyük ekonomilerde şirketler, sistematik gecikmelerle karşı karşıya. Gecikmeli ödeme oranları şu seviyelerde: Fransa (%85), Almanya (%78), Polonya (%60,1), Çin (%65), Latin Amerika (%51), Asya (%49). Ortalama ödeme vadeleri de uzuyor: Fransa ve Latin Amerika’da 50 günü geçiyor, Almanya’da 32,1 gün, Polonya’da 46,2 gün, Çin’de 76 gün, Asya genelinde 65 gün.
Dünya genelinde işletme iflaslarının artması, bu gerilimin somut bir göstergesi. İflaslar, pandemi öncesine kıyasla çok daha yüksek:
Fransa’da 2024’te 66.500 iflas (+%15), Almanya’da 22.000’e yakın (+%18), ABD’de yaklaşık 18.900 (+%18), Orta ve Doğu Avrupa’da (Macaristan hariç) 30.680 (+%3).
Yıllık cirosu 250.000 Euro’nun altındaki mikro işletmeler en çok etkilenen grup. Bu iflasların hikâyesi benzer: nakit akışı kurur, ödenmeyen faturalar birikir, mali baskı dayanılmaz hale gelir ve iflas kaçınılmaz olur.
Ödeme Almama Riski: Mikro ve Küçük İşletmeler En Savunmasız
Mikro ve küçük işletmeler, bu ekonomik dalgalanmalara yapısal olarak daha açık. Geçmişte buna daha az başvuruyor olsalar da, artık çoğu müşteri portföyüne vade tanıyor. Ancak gecikme süresi ile şirket büyüklüğü arasında bir korelasyon görülüyor: Mikro ve küçük işletmeler daha uzun gecikmelerle karşılaşıyor. Mikro işletmelerde bu süre 30 günü aşarken, orta ölçekli ve büyük firmalarda 15-30 gün arasında.
Ayrıca mikro işletmelerin büyük çoğunluğu, teslimat sürelerinin uzadığını bildiriyor; bu oran, büyük firmalarda sadece %50 civarında. Geç ödemelerin nedeni olarak da ağırlıklı biçimde müşterilerin mali sorunları gösteriliyor — organizasyonel aksaklıklar veya likidite yönetimi, çok daha geride kalıyor.
Ancak bu risklere rağmen çok az mikro ve küçük işletme alacak tahsilatına başvuruyor, çünkü bu sürecin karmaşık, zaman alıcı ve masraflı olduğu düşünülüyor... Üstelik sonucun da garanti edilmediği kanaati hâkim!
Mikro ve küçük işletmeler için ödeme almama yönetimi çok daha elzemdir; çünkü sadece ödeme almama ve iflas riskine daha açık olmakla kalmazlar, aynı zamanda bir tahsilatın yaratabileceği finansal şoktan da daha şiddetli etkilenirler. Tek bir ödememe durumu bile bir mikro veya küçük işletmenin nakit akışını ciddi şekilde sarsabilir ve hatta hayatta kalma kabiliyetini tehdit edebilir!
Rachid Aoulad Hadj, Coface Batı Avrupa ve Afrika Tahsilat Satış Direktörü
KOBİ’ler ve Mikro İşletmeler İçin Etkisi Çok Daha Büyük Bir Şok
Mikro ve küçük işletmeler dünyasında her euro önemlidir. “Şok” düzeyi anlamında, ödeme almama durumunun yarattığı etki, mikro ve küçük işletmelerde büyük şirketlere kıyasla çok daha yüksek ve hayati düzeyde olabilir. Büyük ölçekli grupların aksine, daha güçlü finansal tamponlara sahip olmayan bu şirketlerin ödeme aksaklıklarını absorbe edecek kaynakları sınırlıdır. Nakit akışı ve finansal marjlar, ödenmeyen borçlar nedeniyle hızla baskı altına girer ve bu durum, kısa sürede bir likidite krizine neden olabilir. Özellikle de yüksek maliyetler ve zayıf talep karşısında, mikro ve küçük işletmelerin nakit pozisyonları son yıllarda ciddi ölçüde bozulmuşken bu risk daha da büyüktür.
Bazı mikro ve küçük işletmeler, faaliyet giderlerini karşılamak için gelen ödemelerden elde ettikleri nakde bağımlı şekilde çalışmaktadır (maaşlar, sosyal güvenlik primleri, kira, tedarikçi ödemeleri). Bu “anlık nakit akışı” yaklaşımı, onları sürekli bir güvensizlik durumuna sokar. Ödenmeyen her fatura, yalnızca ilgili işlem özelinde değil, daha geniş bir düzeyde aksamalara yol açar: finansal zorluklara ek olarak, ödenmeyen alacaklar artan maliyetler ve ek finansman yükleri yaratır. Bu da küçük bir işletmenin sağlıklı bir nakit akışı sürdürmesini ve büyüme kapasitesini daha da zorlaştırır.
Alacak tahsilatı: Mikro ve küçük işletmelere özgü zorluklar
Genel olarak mikro ve küçük işletmelerin, alacak tahsilatı için özel ekipleri yoktur. (Nadir) iç kaynaklı tahsilat durumlarında bile bu süreç çok sık olarak engel ve zorluklarla dolu bir yolculuğa dönüşür. Hukuki uzmanlık eksikliği, takip edilmesi gereken çeşitli adımların bilinmemesi, hâkim olunması gereken karmaşık prosedürler, dikkate alınması gereken yerel özellikler... bunların tümü tahsilatın önünde engel oluşturur! Ayrıca, mikro ve küçük işletmelerin, alacak takibi araçları veya ticari risk azaltıcı çözümler (kredi sigortası, ticari bilgi hizmetleri, tahsilat ajansları vb.) bakımından donanımı azdır ya da hiç yoktur.
Son olarak, müşteriyle ilişkilerin bozulmasından duyulan korku, çok sayıda karar vericinin ödenmemiş alacaklar için ödeme talep etmesini engeller. Çok sık olarak, mikro veya küçük işletmenin yöneticisi aynı zamanda müşteri ilişkilerinin de baş aktörüdür: onun için ticari ilişkiden çekilmek ve riski yöneten bir yaklaşımı benimsemek daha zordur. Sonuç olarak birçok mikro ve küçük işletme kararsız biçimde ilerler, bazen yetersiz takip yapar, bazen sessizce bekler ve bazı durumlarda tamamen vazgeçer.
Başarılı tahsilat her şeyden önce sahada olmayı, hatırlatma sanatına hâkim olmayı, son tarihlere uymayı ve borçlu müşterileri yakından takip edebilmeyi gerektirir.
Nathalie Paris, Fransa, Avrupa ve Batı Afrika Tazminat ve Tahsilat Direktörü
Profesyonel tahsilat: iyileştirici acil çözümünüz
Nakit akışını güvence altına almak, tüm mikro ve küçük işletmeler için temel bir meseledir. Çalışma sermayesi ihtiyacınızı azaltmak ve nakit akışınızı iyileştirmek için kullanabileceğiniz çeşitli yöntemler vardır. Çoğu zaman ihmal edilen tahsilat, şirketinizin büyümesi ile hayatta kalması arasında belirleyici olabilir. Mikro ve küçük işletmelerin, tahsis edilmiş insan veya mali kaynağa sahip olmaması durumunda tahsilat sürecini dış kaynakla yürütmek bir maliyet değil, bir yatırımdır. Sadece zaman kazandırmakla ve stresi azaltmakla kalmaz; aynı zamanda nakit darlığı riskini azaltır, finansal performansınızı optimize eder ve şirketinizin kârlılığını artırır, böylece işinizi geliştirmek için güvenle yatırım yapmanızı sağlar.
Ödenmeyen borçlarınızın tamamen tahsil edilemez hale gelmesini beklemeyin. Coface gibi uzman kuruluşlarca sunulan profesyonel Tahsilat çözümleri size şu olanakları sağlar:
- Dosyanız için özel yöneticiler, yerel destek ve dosyanıza gerçek zamanlı erişim
- 195 ülkede 200 yerel uzman ve tahsilat çözümü
- 250 küresel hukuk iş ortağı
- Yalnızca tahsil edilen borçlar üzerinden ödeme!
Kredi sigortası, Ticari Bilgi hizmetleri: Uzun vadeli finansal kalkanlarınız
Ödenmeyen faturalar için iyileştirici acil çözümler mevcut olsa da, orta ve uzun vadede borçlu müşterilerden uzak durmak daha iyidir. Finansal risk yönetimi aracı kullanmak, iş faaliyetlerinizin kesintiye uğramasını en aza indirmenin etkili bir yoludur. İşte bu, kredi sigortasının tam olarak üstlendiği roldür. Coface gibi uluslararası kredi sigortası liderleri, yaklaşık 200 pazarda özel çözümler sunar. Beklenmeyene karşı nihai koruma olan Coface kredi sigortası, işinizi tam bir güven içinde geliştirmenizi sağlar; zira pazarlarınızı daha iyi değerlendirmenize ve ticari kredi riskini proaktif biçimde yönetmenize yardımcı olur. Ödeme almama durumunda ise, uğradığınız zararın %90’ına kadar tazminat ödenir.
Ticari alacak risk yönetiminde 80 yıla yakın küresel liderliğe sahip olan Coface, kötü borçluları önceden tespit etmenizi sağlayan Ticari Bilgi hizmetleri de sunar. Küresel veri tabanında yer alan 240 milyon şirket sayesinde Coface Ticari Bilgi hizmeti, işlemler öncesinde iş ortaklarınızın finansal sağlığını değerlendirmenizi sağlar. Urba360 skoru, gerçek zamanlı risk analizleri ve potansiyel müşterileriniz, müşterileriniz veya tedarikçilerinizle ilgili en küçük olumsuz sinyale dair erken uyarılar sayesinde, şirketinize en doğru kararları alma ve daha akıllı ticaret yapma gücü kazandırır.
Alacak tahsilatı, Ticari Alacak sigortası, ticari bilgi hizmetleri: şirketinize özel çözümlerden yararlanmak için Coface uzmanlarıyla şimdi iletişime geçin.
